1939

W latach sześćdziesiątych Bożena Krzywobłocka z Wydziału Historycznego UW dostała od studenta jedną z szukanych przez nas obecnie płyt, na której było przemówienie Starzyńskiego. Odtworzyła ją i przesłuchała treść, niestety musiała mu ją oddać - mówi PAP dyrektor Archiwum Polskiego Radia Elżbieta Berus-Tomaszewska.

Z roku na rok przybywa tych, którzy chcą zobaczyć miejsce ostatniej walki kpt. Władysława Raginisa.

Młodzi pasjonaci historii przeczesywali dno rzeki, w poszukiwaniu mostu, wysadzonego w 1939 roku przez polskich saperów. Miało to opóźnić marsz niemieckich wojsk.

Twierdzenia, że ZSRR jesienią 1939 roku okupował Polskę są niezgodne z faktami historycznymi - oświadczył w poniedziałek były szef administracji prezydenta Rosji Siergiej Iwanow, a obecnie szef rady opiekuńczej Rosyjskiego Towarzystwa Wojskowo-Historycznego (RWIO). Odnosząc się do wypowiedzi Iwanowa, rzecznik polskiego rządu Piotr Müller ocenił, że są one "przerażające".

- To było cudowne lato, pełne światła, nasycone słońcem. Pamiętam ogromną radość mojego brata Jędrka, jak zobaczył wysokie buty ojca, włożył je i zaczął podskakiwać, mówiąc, że będzie dzielnym żołnierzem – tak wakacje 1939 roku wspomina Anna Trzeciakowska, która miała wtedy 12 lat. Dla 6-letniego wówczas Krzysztofa Jaworskiego najbardziej zapamiętanym wspomnieniem było kopanie rowów, bo przecież „każdy miał swój okopik przeciwgazowy i przeciw nie wiadomo, czemu”. – On tylko straszy. On, czyli Hitler. Mnie to przelatywało koło uszów, bo co mnie to mogło obchodzić, chłopca ośmioletniego wtedy… - tak pogłoski na temat mającej zaraz wybuchnąć wojny tłumaczył sobie 88-letni dziś reżyser Janusz Majewski. Cała trójka to bohaterowie wystawy "Ostatni dzień lata. 1939".

Westerplatte miało za zadanie utrzymać się przez niespełna dzień. Wyłącznie dzięki postawie żołnierzy ten niewielki i odizolowany skrawek Polski przez tydzień wytrzymał natarcie dwudziestokrotnie silniejszych sił niemieckich.

Fundacja na Rzecz Wielkich Historii zaprasza warszawiaków na niezwykłe wydarzenie. 31 sierpnia na plaży Romantycznej na Wawrze w czasie "Letnich ostatków" będzie można bawić się od świtu do zachodu słońca w klimacie okresu międzywojennego. Natomiast na towarzyszącej wydarzeniu wystawie będzie można odkrywać ostatnie dni II Rzeczpospolitej oczami ówczesnych dzieci.

Płk Matuszewski i mjr Floyar-Rajchman podjęli się misji wyjątkowej i doskonale wykonali swoje zadanie - napisał prezydent Andrzej Duda w liście odczytanym w sobotę na uroczystości pogrzebowej oficerów, którzy wsławili się ewakuacją polskiego złota do Francji w 1939 r.

Biuro Bezpieczeństwa Narodowego podjęło starania, aby w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, a także powstania Marynarki Wojennej RP, sprowadzić z Francji do Polski prochy ostatniego dowódcy Floty i Obrony Wybrzeża z 1939 r. wiceadmirała Józefa Unruga.

Na początku była Milicja Ludowa Polskiej Partii Socjalistycznej, którą w grudniu 1918 roku specjalnym dekretem upaństwowił Józef Piłsudski. Potem powołał drugą służbę - Policję Komunalną. Sejm początkowo proponował utworzenie nowej formacji o nazwie Straż Bezpieczeństwa, ale w końcu posłowie zmienili tę nazwę i już w lipcu 1919 roku uchwalono ustawę o Policji Państwowej. Pierwszym komendantem głównym został inspektor generalny Władysław Henszel, zaś pierwszym poważnym sprawdzianem nowej formacji była wojna polsko-bolszewicka 1920 roku. Wielu policjantów, zamiast pilnować porządku w kraju, ruszyło wtedy ochotniczo na front. Po zwycięstwie wrócili na ulice miast i miasteczek bogatsi o wojenne doświadczenia. Jakim sprzętem wówczas dysponowali? Jak wyglądała codzienność ich służby? Prezentujemy najlepsze fotografie przedstawiające funkcjonariuszy przedwojennej policji zgromadzone w zasobach Narodowego Archiwum Cyfrowego.