Przypomniało o tym Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (w odniesieniu do pracowników samorządowych). Ale te zasady obowiązują także pracowników podlegających tylko kodeksowi pracy.
Czy za nadgodziny można wziąć wolne według Kodeksu pracy?
Art. 1512 § 1-2 k.p. stanowią, że pracodawca może udzielić pracownikowi czasu wolnego za przepracowane nadgodziny – albo z własnej inicjatywy, albo na pisemny wniosek osoby zatrudnionej. Nie miej złudzeń finansowo źle wyjdziesz na tej zamianie. Bo nie dostaniesz dodatku za nadgodziny. Art. 1512 § 3 k.p. równolegle stanowi, że jako pracownikowi wybierającemu wolny dzień od pracy, nie należy się dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych. Sens to ma zazwyczaj tylko wtedy, gdy bardzo potrzebujesz dni wolnych - na egzamin, sprawy rodzinne, remont albo wyjazd urlopowy.
Czy można sobie wybrać dzień wolny za nadgodziny?
To jest kluczowe pytanie dla osób zainteresowanych wydłużeniem urlopu (kosztem rezygnacji z dodatkowej wynagrodzenia za nadgodziny). Z poniższej odpowiedzi MSWiA wynika, że tak - pracownik może sobie wybrać taki dzień. I może to być dzień przed albo po urlopie
Przykład
Urlop pracownikowi się skończył 15 marca 2024 r. (piątek). Pracownik planując urlop złożył wniosek, że odbierze sobie 5 dni wolnego za nadgodziny od 18 marca (poniedziałek) do 22 marca 2024 (piątek). Pracownik stracił dodatek za nadgodziny, a zyskał dłuższy urlop.
Zob. także Kiedy pracodawca może wysłać pracownika na urlop wypoczynkowy bez jego wniosku
MSWiA o wydłużenia urlopu przy pomocy nadgodzin
Za nadgodziny pracownika samorządowego wynagrodzenie czy dzień wolny? Wszyscy to wiemy. Ale MSWiA przypomina, że pracownik może wydłużyć urlop za dni wolne „za” nadgodziny. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wyjaśniło, że kwestie te reguluje zarówno Kodeks pracy jak i ustawa o pracownikach samorządowych. Natomiast zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych pracownikowi samorządowemu przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze.
„W przypadku pracowników samorządowych wybór rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych leży wyłącznie po stronie pracowników. Co więcej, wybierając czas wolny może być on udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu, jednak tutaj jest już potrzebna zgoda pracodawcy” – wyjaśnił dyrektor Departamentu Administracji Publicznej MSWiA Grzegorz Ziomek.
Dyrektor Ziomek przypomniał, że w myśl art. 42 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych, jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, w której pracownik samorządowy jest zatrudniony, na polecenie przełożonego wykonuje on pracę w godzinach nadliczbowych. W wyjątkowych przypadkach praca może być zlecona także w porze nocnej oraz w niedziele i święta.
Resort przywołał też wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 stycznia 2014 r. sygn. akt P 26/12, w którym podkreślone zostało m.in., że pragmatyki pracownicze, obowiązujące głównie w sektorze publicznym, z reguły kompleksowo regulują stosunki pracy określonej kategorii pracowników, uwzględniając specyfikę ich pracy. Zazwyczaj stawiają większe wymagania selekcyjne kandydatom do tej pracy, przewidują większą dyspozycyjność pracowników, znaczne ograniczenia niektórych wolności i praw politycznych i gospodarczych oraz surowszą odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków (zwykle odpowiedzialność dyscyplinarną).
Jak wskazał Trybunał, niedogodności wynikające ze szczególnych wymagań rekompensowane są korzystniejszymi niż powszechnie obowiązujące regulacjami. Chodzi przede wszystkim o większą trwałość stosunku pracy, gwarancję wypłacalności pracodawcy w zakresie wynagrodzenia za pracę, a także wyższe niektóre świadczenia, jak nagrody, odprawy, gratyfikacje jubileuszowe, dodatkowe urlopy, a w wielu przypadkach szczególną ochroną prawnokarną funkcjonariuszy publicznych.
źródło informacji o stanowisku MSWiA - SS PAP
Podstawa prawna
Art. 42 ustawy o pracownikach samorządowych
1. Regulamin pracy jednostki, o której mowa w art. 2, określa porządek wewnętrzny i rozkład czasu pracy w sposób zapewniający obywatelom załatwianie spraw w dogodnym dla nich czasie.
2. Jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, w której pracownik samorządowy jest zatrudniony, na polecenie przełożonego wykonuje on pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach także w porze nocnej oraz w niedziele i święta.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do kobiet w ciąży oraz, bez ich zgody, do pracowników samorządowych sprawujących pieczę nad osobami wymagającymi stałej opieki lub opiekujących się dziećmi w wieku do ośmiu lat.
4.Pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.
